Hybride warmtepompen in de praktijk

Nationale Prestatieafspraken

De Nationale Prestatieafspraken geven een nieuwe en extra versnelling aan de verduurzaming van bestaande woningen met als doel een CO₂-arme gebouwde omgeving in 2050. De belangrijkste nieuwe afspraken zijn om in 2030 675.000 woningen toekomstklaar geïsoleerd te hebben en 450.000 woningen aardgasvrij. Daarnaast zullen er geen woningen meer met energielabels E, F en G verhuurd mogen worden. In het kader van de uitfasering van het gebruik van aardgas zal vanaf 2023 bij cv-vervanging een minimumeis gelden van minstens een hybride warmtepomp oplossing. Om binnen deze complexiteit de prestatie-eisen inzichtelijk te maken moeten corporaties beleid ontwikkelen en concrete verduurzamingsroutes uitstippelen. Gemeenten spelen hierbij ook een belangrijke rol, immers is het de rol van gemeenten om in de transitievisie Warmte en de daarbij behorende wijkuitvoeringsplannen duidelijkheid te geven over de keuze van warmteoplossingen per buurt of wijk. Voor het aardgasvrij maken van woningen lopen al diverse proeftuinen en andere initiatieven om ervaring op te doen.  

Toepassing hybride warmtepompen drie jaar vervroegd

Een bijzonder aspect in de Nationale Prestatieafspraken is dat aangaande de toepassing van hybride warmtepompen vooruit wordt gelopen op voorgenomen wetgeving. Corporaties moeten al vanaf 2023 bij ketelvervanging, minimaal een hybride warmtesysteem toepassen “in de geest van de aangekondigde verplichting”.

De kaders voor het toepassen van hybride warmtepompen en eventuele uitzonderingen op deze regeling moeten nog nader worden uitgewerkt. Zo zullen er uitzonderingen gelden voor wijken waar een gemeente een warmtenet heeft voorzien of situaties waarbij een hybride systeemtechnisch fysiek niet inpasbaar is.

Hoe gaat het plaatsen van een hybride warmtepomp in de praktijk?

Het vervangen van een bestaande cv-ketel is eenvoudig, of dit nu een individuele vervanging betreft of dat het om projectmatige vervanging gaat. Bijkomende werkzaamheden blijven bij ketelvervanging meestal beperkt tot het vernieuwen van een rookgasafvoer.

Bij de toepassing van hybride warmtepompen ziet een project er ineens heel anders uit. De hybride combinatie van een kleine warmtepomp met een cv-ketel vraagt veel meer opstellingsruimte dan de traditionele cv-ketel. Daarnaast vraagt de buitenunit van het systeem opstelruimte buiten de woning en nieuwe leidingtracés naar en in de woningen. Hybride systemen worden gezien als tussenstap indien de woning nog niet voldoet aan bouwkundige isolatie-eisen. Als de woning al een goed energielabel heeft, dan is een directe overstap naar all-electric natuurlijk aan te bevelen. De hybride tussenstap kan dan worden overgeslagen.

Naast techniek komen er nog andere zaken bij kijken. Omdat de werkzaamheden in en om de woning ingrijpend zijn is er meer afstemming met - en medewerking van - bewoners nodig is. Doordat de werkzaamheden complexer zijn vraagt ook de planning meer aandacht. En uiteraard is een hybride- of volledig elektrisch warmtepompoplossing vele malen duurder wat impact heeft op de begroting.

Proeftuinen hybride warmtepompen

Belangrijk is om tijdig na te denken over het inrichten van het proces voor ketelvervanging. Dat geldt zowel voor projectmatige vervangingen als voor individuele vervangingen bij defecten. Start daarom zo snel mogelijk met een aantal pilots om te testen wat het beste werkt en om de beslismodellen te ontwikkelen voor de toepassing van (hybride)warmtepompen of andere warmteoplossingen. De pilots moeten ook uitwijzen of het leveranciers en installateurs lukt om de producten te introduceren, te leveren en de beoogde groei van de capaciteit waar te maken. Niet op zijn minst belangrijk is de vroegtijdige en herhaaldelijke informatieverstrekking naar huurders. Neem hen mee in de toekomstige ontwikkelingen en veranderingen die de warmtetransitie met zich meebrengt.