Collectieve verwarming kan duurzamer én goedkoper

‘Als vroeger de gasketel op zijn eind liep, kocht de corporatie gewoon een nieuwe. Dat kan je nu natuurlijk niet meer doen. Maar wat dan wel? Daar is niet één antwoord op. Iedere situatie is anders.’ Khing en Eric schetsen waar bij het vervangen van een collectieve verwarmingsinstallatie nu allemaal rekening mee moet worden gehouden.

‘Den Haag wil van het aardgas af, dus maakt onze overheid het gas steeds duurder en houdt het de stroomprijs relatief laag. De gemeente werkt aan duurzame plannen per wijk. Komt er een warmtenet door je straat? Wil je daarop aansluiten, of wordt dat duur, of onvrij? Wet- en regelgeving verandert. Subsidies komen en gaan, en zijn verkrijgbaar bij diverse instanties. Ken je daar de juiste weg in? Er zijn veel technische innovaties met grote beloftes; kun je daar nu al op vertrouwen? Installateurs hebben daarover allerlei meningen. Kun je met hen de discussie aan? Hebben zij de expertise?’

Dat zijn veel vragen.

‘En de onderwerpen zijn dus ook nog eens heel divers, complex en constant in ontwikkeling. Terwijl het gaat om keuzes voor de komende vijftien jaar of langer. Voor de meeste corporaties is dat echt te veel gevraagd. Volstrekt logisch, want het is hun vak niet. En het wordt alleen maar complexer.’

Verduurzamen begint vaak met investeren, een probleem bij gemengde VvE’s.

In gevallen waarbij particuliere eigenaren deel uitmaken van het appartementencomplex is er sprake van een gemengde VvE. De vraag speelt dan direct op: is er voldoende geld in kas om te investeren en wil iedereen dat ook? In negen van de tien gevallen zijn er te weinig middelen gereserveerd voor toekomstbestendige warmte-oplossingen. Dus dan moet je “met de pet rond”. Dat lukt lang niet altijd, vaak om begrijpelijke redenen. Er zijn particuliere eigenaren die het geld niet hebben of niet willen investeren. Zo stagneert de verduurzaming in dit woningensegment. Terwijl het cruciaal is dat die investeringen wel gedaan worden. Daar kunnen wij voor zorgen.’

Is dat uiteindelijk wel financieel aantrekkelijk voor de corporaties?

‘Daar kunnen we heel duidelijk over zijn: je moet dit alleen doen als het beide partijen voldoende oplevert. Het moet gunstig zijn voor alle betrokkenen. Daarover maak je vooraf afspraken, zodat je weet waar je aan toe bent, voor lange tijd. Met Energy-As-A-Service hoef je nooit ineens een groot bedrag op tafel te leggen, want je hebt een vast maandelijks bedrag. Daar zit alles in. Gaat iets stuk, dan wordt het opgelost. Wat dus niet meer hoeft: eigen financiële reserve opbouwen voor calamiteiten, onderhoud, vervanging. Ook niet meer nodig: leveranciers vinden en kiezen, wat tegenwoordig echt lastig is.

Maar ieder appartementencomplex is anders, dus we gaan de situatie eerst goed bestuderen. De uitkomsten bespreken we en we blijven de hele contractperiode in contact met onze opdrachtgever. De corporatie kiest zelf de duur van de service: tien, vijftien, vijfentwintig of dertig jaar. En mochten onze berekeningen niet kloppen, dan zijn de gevolgen daarvan een probleem voor ons, niet voor de opdrachtgever.’

Wat moeten we ons voorstellen bij ‘goed bestuderen’?

‘Bestuderen betreft het gebouw als geheel. Hoe staat het met de kozijnen en het glas? Wanneer moet je een dak gaan vervangen? Want voor die tijd ga je daar niet aan de gang met isolatie en/of zonnepanelen. Dat komt dan later wel; geen probleem. Met de juiste bouwkundige ingrepen kan de warmtevraag omlaag, vaak met tientallen procenten. Maar het moment waarop je ingrijpt, doet ertoe. Dus het gaat stapsgewijs, als een ‘cascade’. Tijdens de hele contractduur meten we het gebruik en de effecten van elke stap. Constant, 24/7. Zo krijgen we veel meer actuele feiten en zekerheid.’

Zo kijken we ook naar de mensen in het gebouw. We werken aan bewustwording. Zijn er bewoners die graag zelf iets willen en kunnen verbeteren? Kunnen we gedrag positief beïnvloeden?

Bij het bestuderen betrekken we ook de “buitenwereld”. Wat wil de gemeente? Welke subsidies gelden hier? Maar de buurt is minstens zo relevant. Vaak staan er vlakbij vergelijkbare appartementen. Speelt daar misschien hetzelfde? Kunnen we samen optrekken?’

Raken we nu niet buiten het werkterrein van de corporatie?

‘Het belang van de corporaties is om de beste oplossing te vinden voor haar huurders. En wie kijkt naar één energievoorziening voor meerdere huizenblokken tegelijk, opent de weg naar meerdere en vaak veel betere opties, zowel technisch als financieel. Denk aan ondergrondse opslag voor warmte. En samen met anderen worden slim energie delen en een buurtbatterij voor overtollige energieopslag uit zonnepanelen haalbaar.

Bij corporaties zit toch voldoende technische kennis, zijn jullie dan wel nodig?

‘Juist corporaties zien goed hoe complex verduurzaming van de warmtevoorziening is. Bovendien: kennis is heel essentieel, maar zeker niet het enige. Ontzorgen is natuurlijk ook dienstverlening. Het draait in de kern om vijf activiteiten: bestuderen, engineeren, financieren, realiseren en exploiteren. Wat dat laatste betreft: gedurende de hele contractduur zijn wij ook de storingsdienst, die direct gekoppeld is aan de 24/7 monitoring van de installaties.’

Even terug naar het begin: duurzamer en goedkoper. Hoe kan dat?

‘Een concreet voorbeeld: er werd gekeken naar het aansluiten van appartementen op restwarmte van een productiebedrijf. Dat klinkt al snel makkelijk en goed. Daar was “iedereen” al tijden enthousiast over: de gemeente, de eigenaar van die appartementen, lokale media… Terwijl er toch best vreemde elementen in zaten. Niet alleen de hoge aansluitprijs, maar ook dat die warmte van ver kwam en de temperatuur niet voldoende hoog was zodat er halverwege een gasinstallatie moest komen om bij te verwarmen. Is dat nog duurzaam?

De contracten waren bijna getekend. En dat natuurlijk voor vele jaren. Daar kom je dan niet meer vanaf. Die mensen zijn net op tijd uitgestapt.’