Energiekosten voor huurders betaalbaar houden

Waarom stijgen de prijzen zo snel?

We willen een klimaatvriendelijke samenleving en daar horen ambitieuze doelstellingen bij: 55% CO₂-reductie in 2030 en 95% in 2050. De focus is daarbij vooral gericht op een duurzame energievoorziening en (snel) stoppen met fossiele brandstoffen. Nederland is sinds de jaren ’60 bij uitstek een gasland geworden, dankzij enorme gasbellen in Groningen. Die productie wordt nu versneld afgebouwd. Wat daarbij gemakshalve wordt “vergeten” is dat de energievoorziening een kritische factor is voor de economie. Zonder energie stort de economie finaal in (kijk bijvoorbeeld wat er gebeurt bij een grote stroomstoring). De basis van het Nederlandse energiebeleid bestaat uit drie pijlers: betaalbaarheid, duurzaamheid en leveringszekerheid. Nu zwaar wordt ingezet op de pijler duurzaam, komen de andere twee pijlers in het gedrang. De leveringszekerheid omdat we niet meer zelf voorzien in een gedegen en betrouwbare energievoorziening (aardgas) en daarmee onze afhankelijkheid van vraag en aanbod op de wereldmarkt vergroten. En de vraag naar aardgas neemt gigantisch toe: Europese landen zoals Duitsland en België sluiten hun kern- en kolencentrales en schakelen massaal over op aardgas, China slaat grootschalig aardgas in om hun maakeconomie gaande te houden. Door de schaarste op de gasmarkt komt ook de pijler betaalbaarheid in het gedrang met hoge gasprijzen tot gevolg.

Effecten op onze energierekening

We zien dat terug op onze energierekening. De leveringsprijzen voor aardgas en elektriciteit zijn in het najaar geëxplodeerd, waarmee de energierekening voor een gemiddeld huishouden mogelijk zou kunnen verdubbelen. De overheid (de geschrokken gekookte kikker) compenseert dat deels door de vermindering energiebelasting (korting) te verhogen met €230,- en de belasting op levering elektra te verlagen met 8,4 eurocent. Maar hé, de gasprijzen stegen toch zo hard? Waarom dan korting op de elektrabelastingen? Het antwoord is: de energietransitie. De overheid wil immers het gebruik van gas totaal afschaffen en stimuleren om over te stappen op elektrische voorzieningen. De sterke volatiliteit van de gasprijzen die we de afgelopen weken hebben ondervonden is een ultieme wake-up call, die laat zien hoe afhankelijk we zijn van gasleveranties en -prijzen vanuit de wereldmarkt. Om nog enigszins grip te houden op de energierekening zijn andere ingrepen noodzakelijk.

Schoon, gezond en betaalbaar

Besparen, besparen, besparen: energie die je niet gebruikt hoef je niet te betalen. Dat lijkt een open deur, maar is een samenspel tussen isolatie, ventilatie en stookgedrag. Zo speelt de energieprestatie van de woning een grote rol in de warmtevraag. Hoe groener het energielabel, hoe lager de warmtevraag van de woning. Ventilatie is bij een hoge mate van isolatie van belang voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. Vervangen van de gasgestookte verwarmingsketel door een elektrische of hybride warmtepomp is een belangrijke verbetering voor het verlagen van de gasconsumptie. Immers, instabiele gasprijzen en energietransitie.

Subsidieregeling coöperatieve energieopwekking

Om de energierekening nóg verder omlaag te krijgen was het plaatsen van zonnepanelen altijd al zeer aantrekkelijk. Daarmee worden direct de kosten van het elektriciteitsverbruik gedrukt. Maar niet alle woningen zijn geschikt voor de plaatsing van zonnepanelen, waardoor sommige huurders van corporaties buiten de boot vallen. Daarnaast is het ongewis hoelang de aantrekkelijke salderingsregeling nog blijft bestaan en zien we dat de elektriciteitsprijs daalt (door lagere belastingen). Om álle huurders mee te kunnen laten doen met de energietransitie én woonlastenverlaging, is de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) beschikbaar. Een subsidie op collectief opgewekte stroom die zekerheid geeft gedurende een lange periode. In combinatie met een maximale dakbenutting kunnen álle huurders hun energierekening weer een stukje lager krijgen. Een mooi voorbeeld hiervan is het project Dakenstroom van Casade.