Energiemonitoringsysteem

Wat is een energiemonitoringssysteem en wat is het nut ervan?

Binnen alle sectoren is verduurzaming een belangrijk onderwerp. Tel daar de hoge energieprijzen en onzekere energiemarkt bij op, en het belang is evident. Verduurzaming van uw energieverbruik is meer dan het plaatsen van zonnepanelen en warmtepompen. Het gaat om het structureel verlagen van het energiegebruik en daarmee de CO₂-uitstoot en energiekosten.

Actief monitoren van uw energiegebruik en doorvoeren van besparingsopties kan volgens het RVO leiden tot een besparing van wel 10 tot 30% op uw jaarlijkse energiekosten!

Energiehuishouding wordt steeds complexer

Het monitoren van energie binnen organisaties wordt steeds complexer. Naast gebouwgebonden energie-installaties zien we dat duurzame energie-installaties als zonnepanelen (PV), warmtepompen en warmte-koude opslagsystemen (WKO) meer worden toegepast. En elektrische laadpalen. Om goed overzicht en grip te houden op de energiehuishouding, is een energiemonitoringsysteem vaak nodig. Zeker als u meerdere gebouwen heeft.

Verschillende systemen

Er zijn verschillende energiemanagement- en monitoringsystemen. Ieder met hun eigen toepassingsgebied. Het verschil is niet altijd even duidelijk. Het doel is wel vaak hetzelfde; inzicht en grip krijgen op de energiestormen en actief sturen op energiebesparing. Factoren als wetgevingen en certificeringen kunnen ook een rol spelen bij een keuze.

Wanneer past u nu welk systeem toe?

We proberen dat verder uit te leggen aan de hand van de beschikbare systemen. We kunnen dat grofweg in vier categorieën.

Energiemanagementsysteem (EMS)

Een energiemanagementsysteem is een combinatie van hard- en software, beleid en processen om energiemanagement mogelijk te maken. De hardware bestaat uit energiemeters en  andere apparaten als dataloggers om meetwaarden te verzamelen. Soms ook sensoren. Dat kan ook voor omgevingsomstandigheden zoals temperatuur en vochtigheid zijn. De software, een energieregistratie- en bewakingssysteem (EBS) of een energiemonitoringsysteem, zorgt ervoor data centraal beschikbaar is voor analyse en advies over energiebesparende maatregelen.

Een energiemanagementsysteem kan onderdeel zijn van ISO 50001 certificering. ISO 50001 is de internationale norm voor energiemanagementsystemen. Voordat u uw certificaat krijgt, zal een bedrijf dat hiervoor certificaten mag verstrekken bij uw organisatie kijken of u aan alle wettelijke vereisten voldoet en hoe u het proces om efficiënter met energie om te gaan hebt ingericht. Dat reikt verder dan het hebben van een energiemonitoringsysteem. Energiemanagement dient volledig te zijn geïntegreerd in de structuur van uw organisatie. Ook factoren als inkoop en beleid. Het gaat om een datagestuurd proces, gericht op continue verbetering van energieprestaties en verlagen van energiegebruik.

Energieregistratie- en bewakingssysteem (EBS)

Een energieregistratie- en bewakingssysteem (EBS) heeft als voornaamste doel uw klimaatinstallatie zo efficiënt mogelijk te laten werken, met de minste energieverspilling. Dat is een combinatie van slimme meters en activiteiten. In het EBS kunt u zien hoe het energiegebruik over de dag of jaar verloopt en waar verbeteringen mogelijk zijn. Aan de hand daarvan kunt u uw klimaatinstallatie preciezer instellen. Zo bespaart u energie.

Moet u voldoen aan de energiebesparingsplicht? Dan bent u verplicht om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of minder uit te voeren. Een EBS valt daar ook onder (EML-lijst, maatregel GA1). De energiebesparingsplicht geldt voor locaties van bedrijven en instellingen die per jaar vanaf 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas(equivalent) gebruiken. Ook dient u jaarlijks een rapportage te maken over het functioneren van de klimaatinstallatie. Met deze rapportage toont u aan uw omgevingsdienst dat u de erkende maatregel heeft uitgevoerd.

Voorbeelden van systemen en leveranciers:

• Eview (INNAX)
• Erbis (Van Beek Ingenieurs)

Energiemonitoringsysteem

Een energiemonitorsysteem geeft u inzicht in de huidige energiestromen, legt trends en pieken in het energiegebruik vast en presenteert energiegebruiken in verbruiksprofielen. Ook kunnen rapportages worden gemaakt.

We kunnen onderscheid maken in online tools en systemen die op uw computers worden geïnstalleerd. De verschuiving vindt steeds meer plaats naar online tools. Dat werkt vaak sneller en goedkoper. Over het algemeen bieden energiemeetbedrijven ook tooling voor energiemonitoring.

Voorbeelden van energie monitoringsystemen en leveranciers:

• Eview (INNAX)
• Erbis (Van Beek Ingenieurs)
• Meetdataplus (Kenter)
• Mijn Fudura (Fudura)

Gebouwbeheersystemen (met een energiemodule)

Een gebouwbeheersysteem (GBS) is een regelsysteem dat comfort- of klimaatinstallaties aanstuurt in een gebouw. Vaak toegepast in wat grotere bedrijfsgebouwen zoals kantoren. Comfort is een belangrijk aspect van een gebouwbeheersysteem door het aansturen en regelen van verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC) en verlichtingssystemen. Stel bijvoorbeeld in dat de ruimtetemperatuur niet lager dan 20 graden mag zijn.

Kort samengevat bestaat een gebouwbeheersysteem uit software en hardware. Er wordt vaak een onderscheid gemaakt in niveaus: beheerniveau (de beheer-pc), regelniveau (de regelkasten) en veldniveau (de veldcomponenten, zoals temperatuursensoren en regelafsluiters).

Een GBS kan ook een rol spelen bij energiebesparing. Zoals instellen dat ’s avonds de verwarming automatisch uit gaat. Gebouwbeheersystemen zijn meestal minder geschikt om actief energieprofielen te analyseren en rapportages over het energiegebruik op te stellen.

Voorbeelden van systemen en leveranciers:

• Priva (Van Beek Ingenieurs)
• Metasys (Johnson Controls)

Voordelen van energiemonitoring met een EMS

• Gedetailleerd inzicht in de energieprestaties van uw gebouw(en) en installaties.
• Eenvoudig besparingsmaatregelen identificeren met behulp van verbruiksprofielen.
  (besparingen tot 30% van het energiegebruik mogelijk!)
• Meest efficiënte inregeling van klimaatinstallaties bepalen.
• Resultaten van doorgevoerde energiebesparende maatregelen direct inzichtelijk.
• Bewaken van incidenten en afwijkingen van het normgebruik.