Het plan om het dorp Nagele in de Noordoostpolder met behulp van zonthermie en seizoensopslag van warmte te voorzien en aardgasloos te maken kan met recht innovatief genoemd worden. Het dorp Nagele bestaat uit ca. 500 woningen, met veelal platte daken, verdeeld over 10 hofjes met ca. 50 woningen. De meeste hofjes zijn gesitueerd rond een centraal grasveld. De kern van het plan is dat de platte daken voorzien worden van zonthermische collectoren, in combinatie met de aanleg van seizoensbuffers voor warmte onder de grasvelden, op basis van een HoCoSto systeem.
Proof of concept
In 2021 is een start gemaakt met de realisatie van een voorbeeldproject met beperkte omvang dat als ‘proof of concept’ moet dienen. Voor het kernproject zijn acht woningen aangesloten en een voormalig schoolgebouw. Sinds eind 2021 wordt comfortabele warmte geleverd op middentemperatuur van 70 graden, voldoende voor de levering van verwarming en tapwater van bestaande woningen. De woningen zijn voor de aansluiting op het mini-warmtenet voorzien van nieuwe dakbedekking en dakisolatie, maar verder zijn geen isolerende maatregelen getroffen.
Om de overlast in de woningen tot een minimum te beperken is er voor gekozen om de aansluiting van het warmtenet niet via de voorgevel te realiseren. Het warmtenet is over het dak van de geschakelde woningen aangelegd. De doorvoer van de rookgasafvoer is benut voor de aansluitleiding. In één dag kan in een woning de CV-ketel worden vervangen door een afleverset en worden aangesloten op het warmtenet.
Lokale zeggenschap
Techniek beslaat maar een deel van de inspanningen voor het project. Projectmanagement, governance en afstemming met stakeholders zijn zo mogelijk nog veel belangrijker. Partners voor de energiecoöperatie zijn onder andere de gemeente Noordoostpolder en de woningcorporatie Mercatus. Om de lokale zeggenschap voor dit warmtenet te waarborgen is er voor gekozen om een energie BV op te richten voor de exploitatie en de aandelen in handen te geven van een nieuw op te richten stichting.
Dorpsbrede aanpak
De eerste ervaring met het kernproject geeft de coöperatie vertrouwen om door te gaan op basis van het concept zonthermie met seizoensopslag van warmte. Medio 2022 wordt de hof-voor-hof-aanpak heroverwogen en wordt onderzocht of er een schaalsprong mogelijk is. Aanleg van de zonthermische collectoren op de daken is nogal arbeidsintensief en kostbaar, waarschijnlijk kunnen kosten worden bespaard én meer snelheid worden gemaakt met een dorps-brede aanpak waarbij de thermische collectoren worden gebundeld in een centraal veld en ook de seizoensopslag van warmte op één dorpsbuffer kan plaatsvinden.
De rol van INNAX
INNAX is bij het project betrokken vanaf het eerste moment, met een concept voor zonthermie en seizoensopslag van warmte als inzending voor een prijsvraag. Daarna is INNAX verbonden als onafhankelijk adviseur. INNAX heeft het projectplan geschreven voor de aanvraag van PAW-bijdrage en adviseert bij uiteenlopende thema’s zoals projectmanagement, governance (inrichten van de juridische structuur), opstellen van voorwaarden en contracten en bij het opstellen van de businesscase en toetsen van de technische ontwerpen.
