Energy-As-A-Service made easy

Black Winch begeleidde eerder verschillende IT-organisaties en de Johan Cruijff Arena bij het ontwikkelen van bepaalde diensten ‘as-a-service’. CEO Yann Toutant was onder andere betrokken bij display-as-a-service voor Schiphol, dat al eerder koos voor light-as-a-service van Philips. Samen met financieel directeur Jeroen Burger van INNAX verdiepte hij zich in de mogelijkheden om verduurzaming sneller en makkelijker te maken door middel van Energy-As-A-Service.

Wat voor ‘remmende factoren’ kan zo’n service elimineren?

Jeroen: ‘Organisaties weten dat ze aan de slag moeten met de eisen uit het Klimaatakkoord. Dat is een proces van jaren. Het is echt lastig om daarbij constant de juiste keuzes te maken, want alles verandert de hele tijd: wet- en regelgeving, subsidies, innovaties, lokale omstandigheden.… En al die aspecten zijn tegelijk aan de orde.

Alleen als je je daar heel goed in verdiept, vanuit allerlei invalshoeken, ga je de oplossingen ontdekken die ter plaatse het meest effectief zijn. Waarmee je deze enorme transitie goed doorloopt en betaalbaar houdt. Maar wie slaagt daarin? Dit is voor de meeste organisaties een veel te grote opgave naast hun kernactiviteiten. We zien daardoor uitstelgedrag, of onverstandige investeringen, waarbij het al gauw om grote bedragen gaat. Organisaties moeten hierin ontzorgd worden, anders verliezen we als samenleving de tijd en/of het kapitaal die we hard nodig hebben om de klimaatdoelen te halen.’

As-a-service klinkt als ‘niet kopen, wel gebruiken’. Is het vergelijkbaar met een autolease-contract?

Yann: ‘Daar lijkt het zeker op. En ook op al die andere services die organisaties al vele jaren volstrekt normaal vinden: van koffie tot groenvoorziening. Kenmerken van Energy-As-A-Service zijn: constant verzekerd van uitstekende apparatuur, 24/7 monitoring, intelligente data-analyse, preventief onderhoud en tijdige vervanging. Allemaal voor één vast bedrag per maand. Tot daar is het vergelijkbaar met auto’s en koffie. Maar slim ontzorgen van alle vraagstukken rond de energietransitie biedt ook heel andere voordelen.’

Zoals?

Jeroen: ‘Iedereen ziet de noodzaak en voordelen van verduurzaming: zo gaan de energiekosten bijvoorbeeld omlaag. Misschien wel naar nul, of daar zelfs voorbij. Maar voor de meeste vastgoedeigenaren geldt: dat voordeel zal niet bij hen belanden. Dat komt terecht bij de huurder. Dus de positieve prikkel is nadrukkelijk aanwezig, maar landt op een andere plek. Dat stimuleert natuurlijk niet. Met Energy-As-A-Service is dat “split incentive” probleem verdwenen. Want servicekosten kan de eigenaar doorberekenen aan de huurder. Als de verhoging daarvan ongeveer even groot is als de daling van de energierekening van de huurder, dan merkt die daar per saldo vrijwel niets van.

Ander verschil met de lease-auto: de investeringen zijn veel groter en hebben een terugverdientijd.

Yann: ‘Exact, daarom sluit je bij Energy-As-A-Service een abonnement voor langere duur, bijvoorbeeld een jaar of tien á vijftien. Die termijn is nodig, vanwege de hoge investeringen in apparatuur. De kosten daarvan moeten in de loop der jaren worden terugverdiend door de aanbieder van Energy-As-A-Service.’

Jeroen: ‘INNAX heeft besloten om dit aan te bieden, onder de naam EAASY. Omdat we zien dat het een enorme versnelling aan verduurzaming kan geven. Want dat is waar het bij ons altijd om draait: de doelen uit het Klimaatakkoord, de reis naar Parijs.’

Een goede energietransitie moet je in vrijwel ieder pand weer anders aanpakken. Dat is wel heel anders dan het succesvolle Swapfiets, met maar twee soorten fietsen.

Yann: ‘Zeker. Dus een EAASY-abonnement zal dan ook maatwerk zijn. De oplossing bedenken, en daarna zorgen voor installatie, monitoring en onderhoud. Daarvoor heeft INNAX de beschikking over heel uiteenlopende specialisten en systemen, die hier ook allemaal voor nodig zijn.’

Stel: je hebt vijftien panden. Op drie liggen al zonnepanelen en in twee zit een vrij nieuwe gaskachel.

Jeroen: ‘Als bestaande installaties nog goed genoeg zijn, kunnen we die opnemen in EAASY. Dit betekent dat we die overnemen van de klant. Dat is voor iedereen de makkelijkste oplossing. Dan hoeft niemand meer bij te houden welke servicedienst bij welk apparaat hoort.’

Voor het EAASY concept werkt INNAX samen met financiële instellingen. Die kunnen nog wel eens voorzichtig doen als iets nieuw en onbekend is. Hoe krijg je die mee?

Jeroen: ‘Nou, dat ligt hier gelukkig anders. Al snel bleek: financiers zijn zeer geïnteresseerd. Want dit helpt ook hen bij het oplossen van een probleem. Financiers willen namelijk graag meer geld stoppen in duurzame initiatieven, en zich terugtrekken uit niet-duurzaam. Liefst sneller dan het nu gaat. Kijk maar hoe graag ze gigantische windparken op zee financieren. Dus er zit een grote mismatch tussen hun wens en de realiteit. De omvang daarvan is ooit berekend voor heel Europa. Dan kom je op vier biljoen euro. Daarom juichen zij het zeer toe als partijen duurzame investeringskansen komen aandragen.’

Vastgoedeigenaren en financiers kunnen elkaar toch al prima vinden? Wat voegt EAASY daaraan toe?

Jeroen: ‘Vier dingen. Ten eerste komen via EAASY grotere aanvragen ineens. Want wij kijken integraal naar energie en we werken voor meer klanten tegelijk. Zo kom je op substantieel grotere bedragen en dat is voor financiers veel efficiënter dan allemaal losse projectjes. Ten tweede: financiers moeten natuurlijk zelf een oordeel vellen over de aanvragen die binnenkomen. Dat vraagt specialistische kennis. Dus ze hebben veel liever projecten waar de kennis van INNAX al in verwerkt zit. Die wij bovendien 24/7 gaan monitoren en tijdig onderhouden. Dat is natuurlijk toch wat anders dan aanvragen van partijen die - met de beste bedoelingen - energie helemaal niet als core business hebben. Ten derde: een contract van bijvoorbeeld tien jaar voor as-a-service is een solide model. Daar houden financiers van. Sommigen zeiden: “Hier ligt een groot probleem, maar niemand komt met de oplossing. Jullie zijn de eerste.” Tenslotte zal EAASY een versnellend en marktvergrotend effect hebben. Want organisaties die (op dit moment) weinig geld hebben, kunnen dankzij EAASY toch van start. Ze hoeven immers alleen het abonnement te betalen. Al met al kent dus ook “de achterkant” van het concept veel positieve prikkels.’

As-a-service betekent onder meer: steeds de nieuwste apparatuur voor de klant aanschaffen en installeren. Niet meer wachten tot iets echt opgebruikt is. Staat dat niet op gespannen voet met verduurzaming?

Yann: ‘Integendeel. As-a-service brengt juist het vliegwiel van de circulaire economie aan het draaien. In het oude model moet de eigenaar/gebruiker zelf zorgen dat producten terugkeren in de circulariteit. Gebeurt dat ook? Helaas niet in alle gevallen. Maar ook als dat wel gebeurt, wat is dan de situatie? Aanbod van allemaal losse apparaten op verschillende plaatsen en momenten. Dat is niet optimaal voor een circulaire economie.

Bij as-a-service zie je een heel ander beeld. De eigenaar heeft op honderden of duizenden locaties vergelijkbare apparaten staan. Hij kan die grootschalig omruilen en terugbrengen. Door die massaliteit ontstaat een financiële prikkel en daardoor verloopt circulariteit ook veel beter dan in het oude model.’

EAASY combineert bestaande elementen. Waardoor zou het er niet al zijn?

Yann: ‘Anderen hebben het wellicht ook bedacht, maar er kennelijk niets mee gedaan. Ik ben daar niet verbaasd over. Dit is heel technisch. Het draait om maatwerk per gebouw. Om de prestaties van allerlei soorten apparatuur, waar je allemaal verstand van moet hebben. Om een goede integratie van alle systemen. Om constant monitoren en onderhoud plegen. Wie kan die breedte aan? Het totaalbeeld zal partijen afschrikken.’

Misschien vonden ze het door die complexiteit wel ongeschikt voor as-a-service.

Yann: ‘In dat geval hebben ze niet goed nagedacht, want het is precies omgekeerd. Energie is juist heel geschikt voor deze aanpak, doordat het zo complex is. Daardoor ontzorgt het des te meer. Wat we vanuit Black Winch wel altijd benadrukken: kijk bij as-a-service heel goed wie de aanbieder is. Waar komt die partij vandaan en welke kennis zit daar? Light-as-a-service komt van de producent van de lampen: Philips Lighting. Dus het is goed dat zij zo’n heel gericht aanbod doen; Schiphol heeft daar veel baat bij. Maar een succesvol aanbod kan uit allerlei hoeken komen. Swapfiets maakt geen fietsen. Hun kracht is de kennis van de doelgroep. Opgericht door twee studenten uit Delft en met de focus op studentensteden.

Dus kijkend naar Energy-As-A-Service: het is essentieel dat juist een partij als INNAX dit nu op de markt brengt. Ik moet bij INNAX altijd denken aan de uitdrukking “big enough to cope, small enough to care.” Dus groot genoeg om het aan te kunnen, klein genoeg om er goed voor te zorgen.’