Dreigende overbelasting
Netcongestie is een dreigende overbelasting op het elektriciteitsnet. Wanneer de vraag naar transportcapaciteit de beschikbare capaciteit in het net overtreft, is er sprake van congestie. Congestie beperkt de hoeveelheid elektriciteit die aangeslotenen kunnen leveren en afnemen van het elektriciteitsnet. De gezamenlijke netbeheerders geven via onderstaande kaart inzicht in de huidige transportcapaciteit. In het merendeel van het Nederland is al een beperking in de beschikbaarheid.
Nu kabinet Rutte IV van start is, komt de besluitvorming van eerder controversieel verklaarde onderwerpen weer op gang. Zo ook de voorgenomen Wijziging van de Elektriciteitswet 1998, met daar in aanpassingen om de netcongestie op te lossen. Ter voorbereiding van de besluitvorming schreef minister Jetten van Minister voor Klimaat en Energie hierover in zijn brief van 8 februari 2022. Hij bevestigt dat “deze schaarste nu al gevolgen heeft voor bedrijven en instellingen die zich nieuw willen vestigen of een grotere aansluiting willen, bijvoorbeeld door uitbreiding of verduurzaming.”
Minister Jetten noemt de volgende redenen van de transportschaarste:
- Ten eerste door decentrale hernieuwbare opwek uit wind en zon, vaak op plekken waar het elektriciteitsnet dun is aangelegd.
- Ten tweede door een aanzienlijke vraagstijging naar transportcapaciteit voor afname door de groeiende economie, digitalisering, de nieuwbouwopgave en de elektrificatie van industrie, bestaande bouw, mobiliteit en landbouwsector.
Daarbij benoemt de minister ook het verlagen van het verbruik en het tijdelijk opslaan van overschotten als oplossingen voor het probleem.
De balans hervinden
De aanpak die de minister voorstelt, sluit naadloos aan bij de aanpak die INNAX al jaren als leidraad voor haar projecten gebruikt. Als men aan de slag gaat met verduurzamen wordt heel vaak gedacht aan het opwekken van stroom met zonnepanelen of windmolens. Duurzaam opwekken is belangrijk, maar om de doelen van het Parijsakkoord te halen is het nodig om de balans te hervinden met wat je verbruikt. Het is dus ook belangrijk om aandacht te hebben voor het verlagen daarvan. Het grote voordeel: het levert direct besparingen op. Met die besparingen kun je vervolgens weer nieuwe maatregelen realiseren. Er ontstaat daarmee een steeds groter wordende ruimte om verder te verduurzamen.
Door eerst het verbruik zo veel mogelijk te verlagen zijn verzwaringen van de eigen elektrische installatie, laat staan het elektriciteitsnet van de netbeheerder, niet altijd meer nodig of zijn vele malen kleiner. Het voorkomt dus extra flinke investeringen.
Voor een goede en duurzame energiehuishouding volgen we de volgende stappen van de vernieuwde Trias Energetica:
- Produceer wat je nodig hebt.
- Sla het overbodige op voor een later moment.
- Deel overschotten efficiënt met je omgeving.
Daarbij bestaat de eerste stap uit twee delen die onafscheidelijk van elkaar zijn: bespaar zoveel mogelijk en produceer de energie die je nodig hebt zo veel mogelijk zelf.
Voldoen aan wet- en regelgeving
Als je de besparingen goed doorvoert voldoe je gelijk ook aan veel wet- en regelgeving, waaronder de EED, de energiebesparings- en label C plicht. Daarnaast zijn veel maatregelen ook verstandig voor een gezonde bedrijfsvoering. De maatregelen die verplicht zijn te nemen hebben een financieel rendement van 20% of hoger.
Energieopslag in sommige gevallen nu al winstgevend
Energieopslag is nu nog vaak duur, maar er zijn situaties waarin dit al winstgevend is. Bijvoorbeeld als er onvoldoende netcapaciteit is, er niet teruggeleverd kan worden of als er al opslagcapaciteit op locatie is. Bij energieopslag worden vaak veel mogelijkheden over het hoofd gezien. In deze gevallen blijkt het al zeer lucratief te zijn: zwembaden, vrieshuizen, processen met gekoelde opslag of gebouwen met betonkernactivering.
Swinfun in Joure
Op dit moment werkt INNAX samen met Zwembad Swimfun in Joure, dat dit jaar geconfronteerd werd met een verdrievoudiging van de gasprijs. Het op temperatuur houden van het zwemwater werd daardoor te duur. Door gebruik te gaan maken van een warmtepomp in combinatie met 2500 zonnepanelen verwachten we het gasverbruik tot een vijfde beperken.
Op de betreffende locatie mocht al niet meer terug geleverd worden aan het net. Nu is ervoor gekozen om het overschot aan stroom voor het zwembad te gebruiken in de vorm van een iets hogere watertemperatuur. Een mooi praktische oplossing met winst voor het zwembad, maar ook voor de klimaatdoelen!
Paris Proof
De norm Paris Proof richt zich juist op het verlagen van het werkelijke energieverbruik. De doelstelling verschilt per type gebouw, voor een kantoor komt dat neer op een energiegebruik van 70kWh per vierkante meter per jaar. Wil je écht klaar zijn voor de toekomst dan is het verstandig de te realiseren verbeteringen te combineren met het opstellen van een plan om te voldoen aan de doelstellingen uit het Parijsakkoord. En dat natuurlijk ook te realiseren.
